Mantelzorg en laatste levensfase

Missie

MEE Mantelzorg informeert, adviseert en organiseert. We ondersteunen mantelzorgers door gesprekken, bijeenkomsten en cursussen. Voor professionals organiseren we bijeenkomsten en trainingen. We regelen de inzet van respijtvrijwilligers. Vanuit onze expertise helpen we gemeenten, organisaties en bedrijven bij het ontwikkelen van mantelzorgbeleid en hebben hier een signalerende en adviserende rol in. 

Mantelzorg tijdens de palliatieve en terminale fase is anders dan reguliere mantelzorg. Hier vindt u informatie over wat het inhoudt en hoe u als mantelzorger ermee om kunt gaan.

Wat vraagt de palliatieve en terminale levensfase van de mantelzorger?

Zorgen in deze fasen is vaak zwaar en ingewikkeld. U zorgt vanzelfsprekend en misschien al meerdere jaren en u wilt de zorg in deze levensfase tot een goed einde brengen. Dat is vaak intensief. Het is vaak moeilijk te zeggen hoe lang de fase duurt omdat de gezondheidstoestand van de zorgvrager wisselend kan zijn en vele veranderingen elkaar opvolgen. Wat de zorgvrager de ene week nog kan, is de andere week niet meer mogelijk. Dit brengt veel onzekerheden met zich mee en vraagt veel aanpassingsvermogen van de mantelzorger.

Het verschil met andere vormen van mantelzorg ligt in de confrontatie met het naderend levenseinde, belangrijke medische beslissingen, afscheid nemen en gevoelens van angst, onzekerheid en opluchting. Als mantelzorger heeft u in deze fase vooral een zware zorgtaak. Toch kan deze vorm van mantelzorg ook voldoening geven als het op een zo goed mogelijke manier verloopt. Het draagt vaak bij aan de rouwverwerking.

Welke (zorg)taken vragen de palliatieve en terminale fasen van de mantelzorger?

  • De gebruikelijke huishoudelijke zorg.
  • Persoonlijke verzorging, soms meerdere keren per dag zoals wassen, aankleden en hulp bij toiletgang.
  • Verpleegkundige taken, zoals het toedienen van medicatie en het effect ervan controleren, wondzorg of het bedienen van allerlei apparatuur.
  • Letten op vocht en voeding.
  • Helpen bij tillen en verplaatsen.
  • Er zijn en het bieden van een luisterend oor.
  • Soms woordvoerder moeten zijn (als de zorgvrager dit zelf niet meer kan).
  • Bezoeken aan ziekenhuis, specialist of therapeut.
  • Afstemming en samenwerking met verschillende hulpverleners die bij de zorg betrokken zijn.

 

Tips voor mantelzorg tijdens de palliatieve en terminale fasen:

  • Vergroot uw kennis over de ziekte/aandoening. Vaak geven patiëntenverenigingen goede, duidelijke informatie wat meer inzicht geeft in het ziekteproces.
  • Stel vragen aan de zorgprofessional als u meer wilt weten over persoonlijke verzorging, tiltechnieken etc.
  • Vraag de (huis)arts waar u in deze fase alert op moet zijn. Welke signalen zijn belangrijk? Wanneer is het nodig de (huis)arts in te schakelen?
  • Informeer bij uw werkgever over de mogelijkheden van zorgverlof. Is er een CAO van toepassing? Kijk deze na. Neem een kijkje bij het thema Mantelzorg & Werk op onze site voor meer informatie.
  • Bekijk welke praktische hulp u kan helpen om overbelasting te voorkomen. Denk aan hulp bij huishouden, opvang kinderen, regelhulp of hulp bij vervoer. Probeer eerst het eigen netwerk te polsen. Is ondersteuning vanuit het netwerk niet voldoende? Zoek dan professionele hulp. Een casemanager palliatieve zorg adviseert en ondersteunt bij het inzetten van hulp voor de verzorgde. U kunt het ook bespreken met de (huis)arts, een wijkteam of de mantelzorgconsulent.
  • Onderzoek of bespreek de mogelijkheden van respijtzorg. Zie meer informatie op de pagina over respijtzorg op deze site.
  • Schroom niet om emotionele hulp te zoeken. Dit kan zijn bij een familielid, goede vriend of vriendin, mantelzorgconsulent, sociaal wijkteam of praktijkondersteuner van de huisarts.
  • Durf te erkennen dat u zelf ook hulp/steun nodig hebt. Hiermee houdt u de zorg langer vol, wat voor alle betrokkenen gunstig is.

Wie is er voor u als mantelzorger in deze fase van zorg?

Het is belangrijk om goed na te denken hoe u deze fasen kunt en wilt inrichten, zodat u kunt terugblikken op een waardevolle tijd. Daarom kunt u voor vragen en/of ondersteuning terecht bij MEE Mantelzorg. Wij zijn er onder andere voor:

  • Een individueel, persoonlijk gesprek hoe het met u gaat, wat u ervaart en wat wenselijk is.
  • Het bieden van informatie en advies op maat. Bijvoorbeeld over uw zorgtaken, mogelijkheden van hulpverlening, samenwerking met hulpverleners, omgaan met familieleden, andere gezinsleden en andere belangrijke personen uit uw netwerk.
  • Hoe om te gaan met de moeilijkheid als de zorgvrager liever geen vreemde hulp wenst en u er als mantelzorger alleen voor staat.
  • Nagaan hoe u de dag structuur kunt geven en een stukje eigen leven kunt behouden zonder schuldgevoelens.
  • Bespreken van gevoelens, emoties, stressfactoren en hoe hiermee om te gaan.
  • Bemiddelen en overnemen van regeltaken voor rust en evenwicht in uw zorgsituatie.